O derradeiro intre

Ismael Ramos, Lixeiro, Xerais, 2021

Ismael Ramos, Premio Nacional de Poesía Joven de 2022, ten o propósito de facer o retrato dunha xeración no bordo da historia. Hai un tempo novo que xurdiu malia o desatino. O orballo ten historias que contar. Lixeiro é un canto ás posibilidades. Os mozos desta xeración sábense sós fronte a un futuro que non existe. Por iso medráronlles as devocións e o esquecemento ao mesmo tempo.

A amizade é un soño cos ollos abertos. Somos veciños da crueldade. O sistema está a esmagar o noso significado sen palabras. Os mundos rompen. Os corazóns estouran sen comprender o presente. A poesía é o códice que rexistra esta incomprensión, esta felicidade de saberse fóra das cousas.

Os mundos que xorden no papel consúmanse coma unha visión sen importancia. Impórtanos escribir, mais non a vida. A beleza das cidades esfarélase nas nosas conciencias. Afanámonos nos traballos do espírito, esa viaxe interior que rexistramos nun caderno.

Quizais ser novo é unha confusión dos tempos, unha coincidencia no lugar axeitado coa persoa equivocada. O desexo esvaécese no azar dos días. O amor é quizais un erro na estratexia de Deus. Un latexo que xurdiu do hábito de compartir a vida. Nada ten máis importancia ca iso.

O amor tamén son as posibilidades. O que quixemos ser mais non puidemos por unha falta de imaxinación da realidade. Ser novo é volver a comezar de cada vez. Non verlle a forma ao transcorrer do tempo. Habitar o baleiro, fuxir das orixes, sen aprender, aínda, a melancolía dos perdedores.

En Roma, o poeta faise testemuña do porvir: un relato que treme, que non atopa acubillo nestas horas incertas. Cómpre vivir no presente, reconquistar os espazos xa non tanto co discurso coma co sentimento. É a ledicia de estarmos vivos. A ousadía da mocidade a pasar páxina no libro da historia.

Os amores imposibles son un latexo na escuridade, unha voz que non se rompe, un lento afundimento do ser sen consecuencias transcendentais. O corazón desbórdase. O amor sucede en instantes imprevistos. Bótase a perder. As miradas dos rapaces foxen do retrato. As pulsións da vida foxen do poema. Os poemas xorden do azar da terra, ese relato insubmiso que se perde nas sombras. 

Europa é o acubillo das orixes, un horizonte onde van morrer os poetas novos, cheos de desexo e curiosidade, mais faltos de determinación. O destino dos pobos mídese en cada desexo insatisfeito. Descubrimos a esperanza que xa perdemos. Non estamos convencidos do porvir. Hai algo que se fixo mal, o poder reside nos liberadores imaxinarios. Os contos da nosa historia producen cantos brutais ou tristes. Ficamos coas palabras que non se dixeron, os papeis dobrados nos petos dos abrigos dos poetas mozos.

Cada poema é unha postal que intenta reflectir unha realidade que non existe, un futuro que foi roubado, un pasado atroz. O carreiro que fixo a humanidade no seu progreso descendente ata este momento, o intre das inquedanzas. A mocidade perdeu o fío. Non queren recobrar a conciencia, ese pesadelo. Os poetas seguen os sinais do silencio. Hai un camiño novo que invita á esperanza. Cómpre desenvolver os sentidos para avanzar no escuro. Mais non hai tempo.

Sempre soubemos que o único destino que nos agardaba era o camiño de regreso. Compartimos a paciencia dos animais, os seus silencios cheos de expectativas. Rompemos co pasado, a nosa historia non nos pertence e volvemos ás orixes. Regresamos nunha regresión ordenada, paseniño, confiando nos afectos sinceros, o amor entre dous rapaces, quizais a esperanza. 

A propia vulnerabilidade é a única certeza. Sabemos o que hai que facer, mais supéranos a parálise. O pánico de non ser quen de encaixar na existencia. Lamentamos o futuro, esa viaxe ao máis fondo. Non podemos confiar en nós mesmos. Deixámonos levar, coa esperanza na beneficencia do azar. Sabémonos fráxiles e escribimos sobre iso mesmo, agardando a redención nas imaxes que enxergamos.

“Perséfone, ou A alegría” fai explícito o mito que envolve a esta xeración, a necesidade de entender o presente como un momento de transición. A historia está feita de espazos equivocados. Intuímos unha linguaxe secreta, palabras coa súa resonancia, un rebumbio de xeracións que vai estoupar no presente.  Crecemos nese soño do que non foi. Haberá un novo futuro que se estenda máis alá da primeira primavera, a renovación dun mundo a piques de se perder.

Para escribir poesía partimos da inocencia, o noso radical descoñecemento do mundo. As palabras marcan o camiño da promesa dunha existencia con significado. Vivimos co sorriso desa esperanza. Un suspiro infantil que se proxecta no futuro. Os poemas están escritos no código da marabilla. A renovación cotiá do descubrimento.

Asistimos á fin do mundo. 

Esperanza sen historia

Ismael Ramos, A parte fácil, Xerais, 2023.

En A parte fácil (Xerais, 2023), Ismael Ramos dá continuidade á estética que xa adiantou nos seus libros de poemas: o relato da mocidade, dos seus silencios.

O mundo agocha os nomes dos elixidos, as vilas derrubadas, un sistema que muda os nosos rostros, que nos contaxia o espanto. Avanzamos nos camiños torcidos, somos a promesa da salvación que ninguén recoñeceu. A luz no fondo dourado do encoro é a testemuña da nosa visión, da nosa esperanza sen historia. Ás veces atopamos un camiño que habemos recorrer soas para non nos esquecer de nós mesmas. Só a realidade nos salva, quizais tamén a soidade, o compromiso.

Atopamos o retrato de seres que habitan no límite de si mesmos. A nosa debilidade interfire no desenvolvemento do mundo. Agochamos a culpa e o fracaso. Os plans mudan. É a nosa ausencia de realidade o que está en xogo. Que se pode agardar de quen perdeu o desexo? Quizais soamente o recoñecemento do absurdo, da vaidade da historia, de todos os propósitos. Somos fillos dunha vontade que retorce os destinos, que nos esmagalla, que non admite o laído da fraxilidade dos corpos.

As personaxes destas historias levan vidas desencaixadas, habitan no bordo de espazos baleirados, sen a convicción do destino. Hai un compromiso, talvez un segredo, un vencello ancestral, un ideal case esquecido. Ás veces a supervivencia supón un esforzo que esborralla os horizontes. Cómpre recordar quen somos, de onde vimos, mais as problemáticas da modernidade suprimen todo relato. Os sinais se manifestan dubitativamente e desaparecen. A vida é unha ameaza, a liberación dun poder inmenso para facer dano. Somos animais feridos, o noso destino é a morte. Entrementres ensaiamos a existencia, encadeamos episodios na novela da derrota, dunhas vidas precarias, desposuídas, perdidas de si mesmas.

Ficamos co consolo de pequenos instantes de repouso e acubillo do ser no medio do derrubamento do mundo.